Autonomiczny świat abstrakcji (20. - 30. lata XX wieku)

W kontekście odkryć naukowych i przemian społecznych sztuka zmieniła także sposób postrzegania rzeczywistości. Sztuka współczesna od impresjonizmu przez ekspresjonizm do kubizmu wciąż opierała się na rzeczywistości, ale starała się uchwycić ją za pomocą nowego spojrzenia. Jednak abstrakcyjne dzieło ma swoje korzenie gdzie indziej. Nie ilustruje ani nie przedstawia żadnego rzeczywistego obiektu ani sytuacji, ale samo w sobie jest nową oryginalną rzeczywistością. Treścią się stają trudne do wymówienia i opisania uczucia wewnętrzne, które artysta stara się udostępnić i zmaterializować za pomocą środków wizualnych. W sztuce czeskiej František Kupka i František Foltýn są uważani za pionierów abstrakcji.

František Foltýn wyjechał do Paryża w 1923 roku, gdzie dzięki stopniowej redukcji rzeczywistości uświadomił sobie, że to właśnie abstrakcyjny obraz jest odrębną rzeczywistością, z której dowiadujemy się czegoś o sobie i otaczającym nas świecie, nawet jeśli nie potrafimy tego wyrazić słowami. Obraz Atonalność i jej przepuszczalność, który można zobaczyć na wystawie, zawiera wszystkie charakterystyczne cechy malarstwa Foltýna w tym czasie: rytmizację powierzchni za pomocą kształtów jajowatych zwielokrotnia dość wyraźna kolorystyka w oparciu o kontrast ciepłych i zimnych kolorów. Wzajemna przepuszczalność poszczególnych kształtów stwarza wrażenie wibracji przestrzeni i przepływu energii.

W tej części wystawy znalazły się także ekskluzywne rysunki jednego z założycieli nowoczesnej abstrakcji europejskiej, mieszkańca Ołomuńca, Adolfa Hölzela. Kolekcję tę muzeum otrzymało w darze od berlińskich kolekcjonerów Heinza i Moniki Röthinger.