Struktury geometryczne, op art, kinetyzm (lata 60. i 70. XX wieku)

Abstrakcja strukturalna, charakteryzująca się ciemnym kolorem i zastosowaniem różnorodnych materiałów, zaczęła w czeskim środowisku tracić na znaczeniu na początku lat sześćdziesiątych. W momencie jej kończącej się sławy rozpoczynał się kolejny ważny rozdział czeskiej sztuki. Na początku była to wolna grupa różnych pod względem osobowości autorów, którzy sprzeciwiali się prezentowaniu marazmu tego okresu w swoich pracach. Byli przekonani, że w świetle najnowszej wiedzy naukowej sztuka miałaby poszerzyć ludzką wiedzę i percepcję świata oraz że można do tego dojść między innymi poprzez badanie nowych, tak zwanych obiektywnych i zasadniczo elementarnych form sztuki, takich jak punkt, linia, trójkąt, kwadrat i okrąg. W ten sposób ich dzieła pozbyły się wszystkiego, co mogłoby skłonić widza do jakiejś literackiej interpretacji i programowo wykluczyli lub stłumili rękopis autora. Nowa forma obrazów i przedmiotów pozbawionych oszałamiających upiększeń szokowała widzów, tym bardziej że w środowisku czeskim, w przeciwieństwie do Polski i Węgier, radykalna sztuka geometryczna nigdy nie została przyjęta z większym zrozumieniem. Teraz, ponad pół wieku od ich powstania, okazuje się, że te, na pierwszy rzut oka dziwne dzieła sztuki, są w rzeczywistości pełne ekscytującej wyobraźni artystycznej i że są o wiele bardziej cenione w kontekście międzynarodowym niż czeski informel, który jest trudny do zrozumienia dla zagranicznych odbiorców z powodu „mrocznej treści”.

Do pionierów struktur geometrycznych należał w środowisku czeskim Zdeněk Sýkora, którego obraz Czarne linie z 1963 roku możemy obejrzeć. Dzieło to zalicza się do stosunkowo krótkiego, ale dla autora kluczowego okresu: utworzone elementy umieszczał do wybranego rastru, a w wyniku wypełnienia powstawały wizualnie fascynujące struktury, jak nazwał swoje obrazy. Ostateczna forma tych obrazów była bardzo zaskakująca i stała się wstępnym krokiem do dalszego rozwoju twórczości Sýkory. W 1964 roku artysta zaczął stosować tzw. metody obiektywne przy tworzeniu struktur, na przykład ustalając wcześniej sztywne zasady łączenia poszczególnych elementów. W rezultacie przy realizacji swoich artystycznych celów zaczął używać komputera jako narzędzia roboczego jako jeden z pierwszych w historii malarstwa.