Schyłek tradycji

Sztuka europejska drugiej połowy XIX wieku oznaczała rewolucyjną transformację poglądów, którą zwykle kojarzymy z realizmem i naturalizmem, ale głównie z impresjonizmem. Nowe style reagowały na zmiany społeczne i odkrycia w dziedzinie nauki, zwłaszcza optyki. Dzieła sztuki miały zbliżyć się do atmosfery prawdziwego życia. Artyści stosowali nową wiedzę o kolorach, widmie i światle, zmienili dotychczasowe zasady harmonii i nakładania farb. Na przełomie wieków stopniowo zapanowała secesja, ostatni uniwersalny styl łączący celowość z dekoratywnością. Wielu artystów zwolniło nurt spojrzenia na świat i inspiracje oraz całkowicie odstąpiło od form ekspresji poprzedniego wieku. Dlatego początek dwudziestego wieku był niezwykłym, pełnym sprzeczności i artystycznie płodnym okresem, w którym nastąpiło przejście do sztuki nowoczesnej XX wieku.

Wspaniałym przykładem secesyjnego malarstwa symbolistycznego jest obraz „Sen dziewczyny” Jana Preislera - deklaruje wolność i otwartość współczesnego czeskiego społeczeństwa szanującego równość obu płci, nie unikając nawet przyzwoicie deklarowanej erotyki i witalności. Obraz ten pierwotnie miał być aktem kąpiącej się dziewczyny, ale artysta zmienił tę koncepcję w trakcie pracy - do środka kompozycji umieścił bosą dziewczynę stojącą dumnie i lekko wyzywająco w żółtej sukience symbolizującej kolor słońca, kwiatów i jasności. „Sen dziewczyny” wraz z obrazem „Sen chłopca” należą do dyptyku stworzonego przez Preislera w 1907 roku dla nowo wybudowanego Domu Narodowego w Prostějovie.