15

Romański Pałac Biskupi

Romański Pałac Biskupi jest jednym z najważniejszych romańskich budynków mieszkalnych w Europie. Budynek ten był rezydencją biskupa Ołomuńca Henryka Zdíka, jednego z najważniejszych osobistości czeskiej historii XII wieku.

Dzięki wykształceniu i częstym kontaktom z wpływowymi środowiskami za granicą Henryk Zdík miał szeroki przegląd kulturowy i polityczny. Duchowa perspektywa umożliwiła mu realizację wielu śmiałych planów, takich jak wprowadzenie Zakonu Premonstrateńskiego na ziemie czeskie. Biskup Zdík był także miłośnikiem sztuki. Z podróży zagranicznych sprowadził wielu znakomitych rzeźbiarzy, kamieniarzy i iluminatorów, którzy wykonywali dla niego wspaniałe dzieła w Ołomuńcu.

Powróćmy jednak do pałacu, którego model właśnie widzimy. Powstanie rezydencji związane jest z budową Kościoła św. Wacława w XII wieku. Biskup Zdík zbudował reprezentacyjny pałac w sąsiedztwie kościoła, do którego przylegał mniejszy krużganek na rzucie prostokątnym i dom przeznaczony do wspólnego zamieszkania kapłanów. W 1141 r. biskup przeniósł się tutaj na stałe wraz z dwunastoma kanonikami. Architektura tej rezydencji była w XII wieku na ziemiach czeskich wyjątkowa. Pałac Biskupi był kilkukondygnacyjną budowlą na rzucie prostokątnym. Parter pełnił funkcję budynku gospodarczego. Pierwsze piętro, na którym teraz jesteśmy, służyło jako cześć reprezentacyjna i prywatna rezydencja biskupa.

Pierwotna podłoga znajdowała się poniżej kładki, na której stoimy. Obecnie opiera się na gotyckim sklepieniu klasztoru, które zostało zbudowane po pożarach, niemal dwa stulecia po śmierci pierwotnego budowniczego, którym był już wspominany biskup Zdík.

Na ścianach możemy niekiedy ujrzeć grawerowane napisy lub małe malowidła, które jednak nie są dziełem współczesnych nicponi, ale średniowiecznych uczniów, ponieważ ta część pałacu służyła również jako szkoła.